Antalya Kent Konseyi Turizm Çalışma Grubu Başkanı Recep Yavuz, Türkiye’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmesi beklenen kültürel varlıklarının yıllardır görmezden gelinmesine sert tepki gösterdi. Yavuz, UNESCO’nun bu yıl Türkiye’den hiçbir eseri listeye almamasını eleştirerek, “UNESCO, tüm ülkelere eşit ve adil davranmıyor” dedi. Avrupa ülkelerinin ön planda olduğunu belirten Yavuz, Türkiye’nin kültürel zenginliklerinin hak ettiği ilgiyi görmediğini vurguladı.
Türkiye’den 79 aday eser, 21 kayıtlı miras
1972 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından kurulan Dünya Miras Listesi, dünya barışını ve kültürel zenginlikleri koruma amacı güdüyor. Bugün Türkiye’den 21 kültürel değer bu listede yer alıyor. Buna karşın, Türkiye’nin geçici listesinde 79 aday kültürel miras, uzun yıllardır ana listeye girmeyi bekliyor. İlk başvurusu 1994 yılında yapılan bu adaylar, 2023 güncellemesiyle birlikte hâlâ bekleme sürecinde.
Yıllık ortalama 1 eser ekleniyor
Recep Yavuz, 2023’te Hindistan’ın Yeni Delhi şehrinde yapılan toplantıda Türkiye’nin aday listede yer alan 79 değerinden hiçbirinin listeye alınmamasını eleştirdi. Yavuz, 2014 yılından bu yana Türkiye’den sadece yılda ortalama bir eserin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edildiğini ve bu hızla devam edersek 79 eserin tamamen listelenmesinin 79 yıl alacağını belirtti.
Kültür turizmi için UNESCO’nun önemi
Kültürel turizmin en önemli unsurlarından biri olarak UNESCO’nun büyük bir marka değeri taşıdığını ifade eden Yavuz, ülkelerin kültürel varlıklarını bu marka ile tanıtarak büyük kazançlar elde ettiğini söyledi. UNESCO’nun sembolünün, kültürel mirasların tanıtımında önemli bir yer tuttuğunu belirtti.
26 eser listeye alındı, Türkiye pas geçildi
UNESCO Komitesi bu yıl sessizce toplanarak 22 farklı ülkeden 26 eseri listeye dahil etti. Hindistan, Çin, Almanya, İngiltere, Suudi Arabistan gibi ülkelerden eserler listeye girerken Türkiye’den hiçbir eserin kabul edilmemesi tepkilere neden oldu. Yavuz, “Dünya tarihine damga vuran onlarca eserimiz on yıllardır beklerken, yeni eserlerin listeye alınmaması anlaşılır değil” dedi.
Türkiye’nin aday eserleri yıllardır bekliyor
Yavuz, Karain Mağarası, İshak Paşa Sarayı, Sümela Manastırı, Aspendos Tiyatrosu gibi dünya kültüründe önemli yer tutan Türkiye’deki nadide eserlerin 20-30 yıldır UNESCO’nun geçici listesinde beklediğini dile getirdi. “Karain Mağarası, 500 bin yıl öncesine ait izler taşırken Almanya’nın UNESCO Mirası’nda Türkiye’nin 2,5 katı daha fazla eseri var. Bu tarihsel ve kültürel açıdan açıklanamaz bir durum” diye konuştu.
UNESCO’nun eşitlik ve adalet ilkesi sorgulanıyor
Geçtiğimiz yıl Türkiye’den Gordion ve ahşap camilerin listeye dahil edilmesinin umut verici olduğunu söyleyen Yavuz, bu yıl Türkiye’nin tamamen dışarıda bırakılmasının hayal kırıklığı yarattığını belirtti. UNESCO’nun 1272 eseri bulunan listesinde, İtalya’nın 60, Almanya’nın 54, İspanya’nın 50, Türkiye’nin ise sadece 21 eseri var. Yavuz, “UNESCO’nun adil davranmadığı açıkça görülüyor” diyerek, bu duruma tepki gösterdi.
UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki Türkiye eserleri
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sultanahmet Arkeolojik Parkı (Konstantin Hipodromu, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya ve Topkapı Sarayı dahil), Süleymaniye Koruma Alanı, Zeyrek Koruma Alanı ve Kara Surları Koruma Alanı olmak üzere dört ana unsurdan oluşan İstanbul’un Tarihi Alanları, Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, Hattuşa: Hitit Başkenti-Çorum, Nemrut Dağı, Hieropolis – Pamukkale, Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla), Safranbolu Şehri, Truva Arkeolojik Alanı, Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi, Çatalhöyük Neolitik Alanı, Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu, Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı, Efes Ani Arkeolojik Alanı, Aphrodisias (Aydın), Göbekli Tepe, Arslantepe Höyüğü Malatya, Gordion Ankara, Afyon Ulu Camii (Afyon), Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir), Ahi Şerafettin Camii (Ankara), Eşrefoğlu Camii (Konya) ve Mahmut Bey Camii (Kastamonu) şeklindeki Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri.
