İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) ile Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü, Moğolistan’ın Tuul Vadisi’nde yürüttükleri kazı çalışmalarında, bölgenin Dokuz Oğuzlar’ın yaşadığı ve Göktürkler ile savaştığı “Togu Balık” kenti olduğunu kanıtladı.
İKÇÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesinden akademisyenler, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) desteğiyle, 30 kişilik bir ekiple bu çalışmaları sürdürüyor. Çalışmalar, Prof. Dr. Şaban Doğan’ın koordinasyonunda ve Prof. Dr. Anıl Yılmaz ile Doç. Dr. Enkhtur Altangerel’in başkanlığında yürütülüyor.
Tuul Vadisi’ndeki kazılar, Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında da adı geçen Dokuz Oğuzlara ait Togu Balık kentinin kalıntılarında yapılıyor. Araştırma, Tuul Nehri’nin iki yakasındaki şehir kalıntıları ve çevredeki dağları kapsayan 100 kilometrekarelik bir alanda gerçekleşiyor.
Prof. Dr. Doğan, Moğolistan topraklarında pek çok Türk kültür varlığının bulunduğunu belirtti. Moğolistan’da Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk yazıtları dahil 200’e yakın yazıt bulunduğunu ve bu topraklara olan ilginin 1800’lü yıllardan bu yana arttığını söyledi.
Türkiye merkezli kazı çalışmalarının az olduğunu belirten Doğan, İKÇÜ’nün 2018’den bu yana bu coğrafyada önemli çalışmalar yaptığını ifade etti. Hedeflerinin Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında adı geçen, yeri bugüne kadar tespit edilemeyen Togu Balık’ı gün yüzüne çıkarmak olduğunu belirten Doğan, kazı çalışmalarında Togu Balık olduğunu ispat edecek buluntulara ulaştıklarını söyledi. Kazılarda, Uygur seramikleri gibi buluntularla bu bölgenin Togu Balık olduğunu netleştirdiklerini ekledi. Keşfin, Türklerin yerleşik hayata geçişine dair yeni bilgilere ulaşılmasını sağlayacağını vurguladı.
