Metropol şehirlerin hızlı akışından, hareketliliğinden, gürültü ve kalabalığından bunalanların kaçamak yaparak gidebilecekleri ‘Cittaslow’ yani ‘Sakin Şehirler’ ağı huzur dolu bir tatil geçirme fırsatı sunuyor. Gökyüzüne kadar uzanan devasa binalardan, şehir gürültüsünden ve kalabalığından koparak dokusu değişmemiş doğal yerleşim yerlerinde kafa dinlemeyi kim istemez ki? Uluslararası bir liste olan Sakin Şehirler’de Türkiye’den de pek çok bölgeden ilçeler yer alıyor.
CITTASLOW ‘SAKİN’ ŞEHİR NEDİR?
İtalya’da 1999 yılında başlayan İtalyanca şehir anlamına gelen “citta” ve İngilizce yavaş anlamına gelen “slow” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuş bir kavram olarak sakin ya da yavaş şehirlere verilen addır. Temel amacı; küreselleşmeyle beraber birbirine benzemeye başlayan kentler ve metropolleşmeyle hızlı akmaya başlayan hayatların karşısında durarak şehirlerin kendi kimliklerine sahip çıkmasını ve özgünlüklerinin korunmasını savunmaktır.
Yenilebilir enerji kullanımının desteklendiği sakin şehirlerde geri dönüşüme önem veriliyor ve yerli halkın geleneklerini devam ettirmesi, koruması bekleniyor. Peki sakin şehir olmak için ne yapmak gerekiyor? Bir kentin salyangoz ile simgelenen sakin şehirler ağına dahil olabilmesi için öncelikle 50 binden daha az bir nüfusa sahip olması ve bunun yanı sıra yerine getirilmesi gereken 72 ayrı kriter bulunuyor. Bunlar;
- Enerji ve çevre politikaları
- Altyapı politikaları
- Kentsel yaşamın kalitesi ile ilgili politikalar
- Tarım, turizm ve zanaatkarla ilgili politikalar
- Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için politikalar
- Sosyal uyum
- Ortaklıklar… gibi alt başlıklardan oluşuyor.
Türkiye’nin de 2021 yılında Sakin Şehirler ağında 18 doğa harikası kenti bulunuyor. İşte Türkiye’nin huzur dolu Sakin Cittaslow Şehirleri…
TÜRKİYE’NİN İLK SAKİN ŞEHRİ: SEFERİHİSAR
İzmir’in ilçesi olan Seferihisar, 2009 yılında 70 kritere uyum sağlayarak Türkiye’nin Sakin Şehirler listesine giren ilk yerleşkesi oldu. Seferihisar, tüm dünyanın küreselleşmeye hızla uyum sağladı günümüzde halen mimarisini, kültürünü, geleneklerini ve zanaatlerini koruyabilmiş nadir turistik bölgelerden biridir.
Seferihisar’ın ekonomisi tarıma ve özellikle zeytinciliğe dayanmaktadır. İlçede yerel halkın kendi elleriyle ürettiklerini sattıkları küçük tezgahlar da Seferihisar’ın cazibesini oluşturan unsurlardandır. Adı pek duyulmamış Teos Antik Kenti, Sığacık Kalesi, Sığacık Pazarı Seferihisar’da mutlaka görmeniz gereken yerlerdir.
AKYAKA
Türkiye’nin yaz tatillerinde vazgeçilmez adresi olan Muğla, her yaz yoğun turist kalabalıklarıyla karşılaşsa da Akyaka ilçesiyle Sakin Şehirler ağına girdi. 2011 yılında salyangoz simgesini alan Akyaka yemyeşil doğası, masmavi suları ve buz gibi Azmak Nehri’ne eşlik eden çiçeklerle bezenmiş cumbalı evleriyle huzurun adresi.
Doğal hayatın en iyi şekilde korunduğu Akyaka kıyıları Akdeniz foku, su samuru, kum köpekbalığı gibi deniz faunasının çeşitli üyelerini de görebileceğiniz nadir yerlerden biridir.
GÖKÇEADA
Türkiye’nin en büyük adası olma özelliğine sahip olan Gökçeada, sakin şehir olmak için gerekli tüm kriterleri yerine getirerek 2011 yılında listeye dahil oldu. Çanakkale’nin dinginliği ve huzurlu atmosferiyle dört mevsim keyifli bir tatil imkanı sunan Gökçeada’da Rum köylerinin bozulmamış geleneksel dokusuna şahit olabilir, köy sakinleriyle sohbet edip küçük tezgahlardan doğal ürünler satın alabilirsiniz.
Köy yaşamlarının dışında kendinizi doğaya ve denize bırakmak isterseniz de el değmemiş cennet koylarında tekne turlarına katılabilir veya adrenalin dolu rüzgar sörfü yapabilirsiniz. Türkiye’nin ilk ve tek sualtı milli parkında deniz canlılarını yakından görme şansını da kaçırmayın.
YENİPAZAR
Aydın’ın Madran Baba Dağı eteklerinde yer alan Yenipazar ilçesi, M.Ö 2000’li yıllara dayanan tarihiyle geçmişte uzun bir yolculuğa çıkmanızı sağlayacak. İlçenin halen çalışmaları süren Orthosia Antik Kenti’ni görmenizi ve kazılarda elde edilen muhteşem mozaiklerini görmek için de Aydın Arkeoloji Müzesi ziyaret etmenizi tavsiye ederiz. Sakin şehir ilan edildikten sonra kültürel değerlerini korumaya özen gösteren bu şirin ilçede kale ve hamam gibi tarihsel öğelerin dışında Yenipazar Dip Gölü kıyısında huzur dolu bir piknik de yapabilirsiniz.
Aynı zamanda Yenipazar’ı eğer Mayıs ayında ziyaret ederseniz Karaçakal Yörük Şenliği’ne katılmayı da unutmayın. Yörük kültürünü gelecek nesillere aktarmak için düzenlenen şenlikte Zeybek ve Yörük geleneklerine ait düğün canlandırmalarını izleyerek keyifli vakit geçirebilirsiniz.
TARAKLI
Sakarya’nın etrafı dağlarla çevrili ilçesi Taraklı, Sakin şehir unvanını en çok hak eden kafa dinleyebileceğiniz rotalardan biri. Hem tarihi yapısını hem de doğal güzelliklerini koruyabilmiş bu şirin ilçe sizleri 19. yüzyıl Osmanlı’sına götürecek. Taraklı’da ilk olarak yemyeşil doğanın içine kurulmuş tarihi ahşap evleri sizi karşılayacak.
Geçmişi 300 yıla dayanan bu evler arasında dolaşırken kendinizi gizemli bir tarihin içerisinde hissedeceksiniz. Taraklı’da hanlar hamamlar ve camiler tarihin izlerini taşırken Hisar Tepesi’ne çıktığınızda yeşiller içinde kalan yapıları kuş bakışı izlemek sizi mest edecek.
VİZE
İstanbul’a yakınlığıyla bir hafta sonu günübirlik ziyaret gerçekleştirebileceğiniz Kırklareli’nin ilçesi Vize temiz koyları, dereleri, mağaraları ve tarihi yapılarıyla hem tarihe hem doğaya doymanızı sağlayacak muhteşem bir adres. Kıyıköy’ün koyları, Yenesu Mağarası ve Cehennem Şelaleleri Vize’de mutlaka görmeniz gereken yerler arasında bulunuyor.
PERŞEMBE
Karadeniz’in yemyeşil doğasında şehrin gürültüsünden ve hava kirliliğinden uzak huzur dolu bir tatil arıyorsanız Ordu’nun sakin ilçesi Perşembe tam size göre. Fotoğrafçılar için özellikle gün batımında eşsiz manzaralar sunan Yason Kilisesi, küçük surlar ve kalıntıların bulunduğu Hoynat Adası, kamp yapabileceğiniz Yason Burnu ve Karadeniz’in tertemiz denizinde yüzebileceğiniz Çaka Plajı Perşembe’de mutlaka ziyaret etmeniz gereken rotalar arasında yer alıyor.
HALFETİ
Şanlıurfa’nın sular altında kalan masalsı şehri Halfeti, Fırat Nehri kıyısında konumlanmış bir ‘Karagül Diyarı’. Kendine özgü mimarisi, tarihi yapıları, siyah gülüyle ün salmış Halfeti, sahip olduğu 3000 yıllık geçmişiyle ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunuyor. Birecik Barajı inşaatı sebebiyle sular altında kalan bir yer olan Halfeti’de tekne turu yaparak tüm bu tarihi yapıları yakından görebilirsiniz.
Halfeti Gerdanı olarak anılan asma köprüde harika fotoğraflar çekebilir, Fırat Nehri’nin kıyısında kayalar oyularak yapılmış tarihte de önemli bir yere sahip olan Rum Kale’yi ziyaret edebilirsiniz.
ŞAVŞAT
Türkiye’nin oksijen deposu şehri Artvin’in son yıllarda turizm cazibesi olan ilçesi Şavşat, yalnızca doğasıyla değil kültürü ve tarihiyle de görülmeye değer bir yer. Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflarla turizm merkezi haline gelen Karagöl, sizi hayran bırakacak. Gölde kayıkla gezintiye çıkabilir ve doğanın en güzel hallerini fotoğraflayabilirsiniz.
Karadeniz’e gittiğinizde uğramadan dönmemeniz gereken yerlerin başında yaylalar geliyor. Serin havası ve mevsim değişikliklerinde oluşan renk cümbüşleriyle Artvin yaylaları mutlaka görmeniz gereken adreslerin başında geliyor.
EĞİRDİR
Güller diyarı olarak bilinen Isparta’nın Göller Bölgesi’nin en önemli noktası olan Eğirdir, yalnızda sessiz sakin tatillerin değil heyecan sevenlerin de büyük bir keyif alabileceği aktiviteleri bünyesinde barındırıyor. Türkiye’nin dördüncü büyük tatlı su gölü olan Eğirdir Gölü’nde rüzgar sörfü, yamaç paraşütü gibi sporlar yapabilir ve gölün etrafında trekking turlarına katılabilirsiniz.
Eğirdir Gölü’nün olmazsa olmazları arasında kamp yapmak yer alıyor. İster karavanınızla isterseniz de çadırınızla gölün üzerinde bulunan adalarda kamp yapabilirsiniz.
MUDURNU
Tabiat parklarıyla adından söz ettiren Bolu’nun gizli hazinesi Mudurnu, 2018 yılında Sakin Şehirler ağına girerek doğal zenginliklerini ve kültürel dokusunu korumaya başladı. Ahşap Osmanlı evlerinin cazibesinin yanında gölleri ve yeşil alanlarıyla eşsiz bir uyum oluşturuyor. Mudurnu Saat Kulesi, tepeden sağladığı manzarasıyla Mudurnu’nun en gözde noktası olma özelliğini taşıyor.
AHLAT
Dünyanın en büyük İslam mezarlığı “Selçuklu Meydan Mezarlığı”na ev sahipliği yapan Bitlis’in Ahlat ilçesi, tarih dolu bir seyahat sunuyor. Van Gölü batısında yer alan Ahlat’ta 8 bin 169 adet Selçuklu mezar taşları, Selçuklu mirası onlarca kümbeti ve kazılarda elde edilmiş eserlerin sergilendiği Ahlat Müzesi’ni ziyaret edebilirsiniz. Ahlat’ın enfes lezzetlerini de tatmadan dönmeyin.
GERZE
Türkiye’nin en mutlu şehri seçilen Sinop’un ilçesi Gerze en Sakin Şehirler ağına da girdi. Karadeniz’in dalgalı denizinde yüzerken bir yandan da yemyeşil dağların manzarasını izlemek metropolün bütün stresini atmanıza yardımcı olacaktır. Küçük bir balıkçı kenti atmosferine sahip Gerze’de deniz feneri, şelaleler, Şahin Tepesi, tertemiz Hamsilos Koyu ve İnaltı Mağarası görmeniz gereken yerler.
