Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan Osmanlı eseri cami, tüm ihtişamıyla 445 yıldır ayakta duruyor. Kitabesine göre 1579 yılında tamamlanan Mimar Sinan’ın eseri olan cami, Pertev Mehmet Paşa külliyesine ait bulunuyor. Hamam, şadırvan, sıbyan mektebi, çeşme, imaret, kervansaraydan oluşan külliyeden bugüne cami, çeşme, sıbyan mektebi, şadırvan ve hamam kalıntısı ulaştı. Cami, 2017’de ibadete kapatılarak restore edildi. Mimari yapıya zarar verilmeden yapılan işlem sonrası cami 2021’de yeniden ibadete açıldı.
Zamanında aydınlatma için kullanılan kandillerin is oluşturmasını engelleyen ve hava akımı sayesinde dumanları bir odada toplayan is odası, Pertev Mehmet Paşa Camisinde de kullanıldı. Mimar Sinan’ın “bilgelik” imzası olarak bilinen baykuş motifi de cami işlemelerinin dört bir yanına saklandı.
Bahçe içinde oturma alanları, kadınlar ve erkekler için ayrılmış şadırvanlar ve zamanında abdest almak için kullanılmakta olup şimdi kapatılmış olan su kuyusu bulunuyor. Koca bir bahçeye de sahip olan cami, vatandaşlar tarafından yalnızca bir ibadethane yeri değil, aynı zamanda dinlenme ve vakit geçirme alanı olarak da görülüyor. Yakın çevredeki kurumlarda çalışan vatandaşlar dahi iş çıkışı ve mola saatlerinde iş kıyafetleriyle camiye gelerek hem ibadet ediyor hem dinleniyor.
Yeni Cuma’nın 445 yıllık yapısıyla en eski camilerinden biri olduğunu belirten vatandaşlar, “Burası ağaçların altında, serin ve insanların merkeze geldiklerinde namaz kılmak için uğradıkları bir konum” dedi.