Sultan Abdülmecid döneminde 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Erzurum’un düşmemesini sağlayan 2 bin 42 rakımdaki tabya, dönemin valisi Zarif Mustafa Paşa nezaretinde yaptırıldı.
Kenti doğudaki Deveboynu ve kuzeydeki Gürcü Boğası istikametinden gelen düşman saldırılarından korumak amacıyla 1852 yılında hazırlanan proje ile inşa edilen tabya tüm ihtişamıyla ayakta duruyor.
Küfe taşından yaptırılmış ve dışarıdan düz toprakla örtülmüş tabyaya, Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın 9 Kasım 1877 sabahı Firdevsoğlu Kışlası’ndan gelerek savaşı buradan yönettiği belirtiliyor.
Şehrin hakim bir tepesine yapılan, karakol ve kışla olarak da kullanılan Mecidiye Tabyası’nın ön kısmında büyük bir avlu bulunuyor.
Orta kısmı tek, yan kısımları ise iki katlı inşa edilen tabya, içinde koğuş olarak değerlendirilen ayrı ayrı odalar, oturma odaları, yemekhane, kuyular, depolar ve hamam bölümlerinden oluşuyor.