Kırgızistan’ın kuzeydoğusundaki Issık Göl Bölgesi’nin en büyük şehri Karakol’da 20. yüzyılın başında inşa edilen ve bir asırdır dimdik ayakta duran, ülkenin “çivisiz” tek camisi ihtişamıyla görenleri kendine hayran bırakıyor. Halk arasında “Dungan Mescidi” olarak da anılan asırlık İbrahim Hacı Camisi, yerli ve yabancı turistlerden büyük ilgi görüyor.
Ahşap mimarisinin en güzel örneklerini taşıyan ve Karakol şehrinin simgesi ve cazibesine dönüşen cami, yapısı ve tarihi dokusu dolayısıyla ziyaretçilerin akınına uğruyor. Çin mimarisiyle 1910’da inşa edilen ve rengarenk boyalara bürünen cami içerisinde, geleneksel Çin mitolojisinde yer alan ejderha, Anka kuşu ve aslan figürleri dikkati çekiyor.
Motifleri ve ahşap oyma işçiliği ile görenleri kendine hayran bırakan cami, Kırgızistan’da inanç turizminde önemli bir yer tutuyor. Rus Çarlığı döneminde inşa edilen bu caminin, Kırgızistan’ın kuzeyinde ayakta kalan ilk cami olma özelliği taşıdığı ifade ediliyor.
İBRAHİM HACI CAMİSİ KLASİK ÇİN MİMARİSİYLE 3 YILDA İNŞA EDİLDİ
Cami, Çin’de 19. yüzyılın sonlarında yapılan zulümlere dayanamayarak Orta Asya’ya göç etmek zorunda kalan Dungan halkının önderlerinden İbrahim Hacı tarafından yaptırıldı. Tek katlı ve tek minareli cami, Dungan asıllı İbrahim Hacı tarafından davet edilen Çin asıllı mimar Zhou-Su ve beraberindeki 20 usta tarafından çivi kullanılmadan “çandı” yöntemiyle 3 yılda inşa edildi.
Rus Çarlığı yönetiminin inşasına izin verdiği 120 kişilik caminin yapımında, bölgedeki Tanrı Dağları’nda yetişen ladin, karaağaç ve kavak ağaçları kullanıldı. Caminin temelleri ve taş işçiliği yerel ustalar, ahşap kısmı ise Çinliler tarafından yapıldı. Caminin kornişi üzüm, armut, nar ve şeftali resimleriyle süslenirken caminin çatısı yeşile, sütunları sarıya, tavanı sarıya ve minaresi maviye boyandı.
Caminin kare prizma şeklindeki tahta minaresi sonradan eklendi. İbrahim Hacı Camisi, dini inançları yaşamanın yasak olduğu Sovyetler Birliği döneminde 25 yıl boyunca tahıl ambarı ve bölgedeki kilisenin spor okulu olarak kullanıldı.
Kırgızistan’a 140 yıl önce göç eden Çin kökenli Dungan Müslümanlarının, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda caminin yeniden ibadethaneye çevrilmesi için başlattığı mücadelenin ardından 1960’lı yıllarda cami yeniden ibadete açıldı.
Caminin çevre düzenlenmesi ve abdesthane tadilatı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından 2016 yılında gerçekleştirildi.
“İBRAHİM HACI CAMİSİ, ORTA ASYA’DA ÖZEL MİMARİSİYLE DİKKATİ ÇEKİYOR”
İbrahim Hacı Cami İmamı Rustam Bubukeyev, yaptığı açıklamada, 1910 yılında kurulan İbrahim Hacı Caminin Orta Asya’da özel mimarisiyle dikkati çektiğini vurguladı. Caminin, Dungan asıllı İbrahim Hacı’nın Çin asıllı bir mimara tek bir çivi kullanılmadan 3 yılda yaptırıldığını anlatan Bubukeyev, caminin yapısı ve tarihi dokusu dolayısıyla ziyaretçilerin akınına uğradığını belirtti.
Karakol şehrinin merkezi konumundaki caminin, Orta Asya’da özel mimarisiyle ün yaptığını ifade eden Bubukeyev, “Camiye dışarıdan bakıldığında bir Çin konutuna benziyor ancak içeriye girildiğinde bir ibadethane. Camimiz hakikaten çok güzel.” ifadelerini kullandı.
