İnce ince işlenmiş Kapadokya kiliseleri

Başlı başına bir açık hava müzesi olan Kapadokya’da neredeyse her kaya oyularak yaşam, ibadet ve öğreti alanına dönüştürülmüş. Bununla birlikte sanata da son derece önem verilmiş. Hal böyle olunca tarihin izlerini taşıyan vadi 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmeye hak kazandı.

Kapadokya’yı sadece peribacalarından ve balon turlarından ibaret zannedenler oldukça yanılıyor. Hatta Kapadokya’ya gidip sadece peribacalarını gezdiyseniz, o gezinin büyük bir bölümü eksik kalmıştır. Bölgede yer alan onlarca manastır, kilise, şapel ve yer altı şehirleri Kapadokya’nın en büyük değerlerinden.

Kapadokya’nın hristiyanlık inancında yeri çok büyük. Yaşadığı sıkıntılardan dolayı Anadolu’ya gelen hristiyanlar, rahatça ibadet etmek için Kapadokya bölgesine yerleşti. Burada yaptıkları ibadethaneler günümüzde bölgenin tarihine ışık tutan en önemli eserler. Kiliselerde ince ince işlenmiş olan freskler, Hazreti İsa’nın ve İncil’in hikayelerini anlatıyor. Öyle ki, günümüzde bu eserleri göremeye gittiğinizde o dönemin kokusunu hissedebiliyorsunuz. Fresklerin de rengi hala dün gibi duruyor.

Tarihe ışık tutan bu eserler, Göreme Örenyeri yer alıyor. Haydi gelin Göreme Açık Hava Müzesi’ne beraber bir göz atalım…

GÖREME AÇIK HAVA MÜZESİ KİLİSELERİ

Göreme Açık Hava Müzesi’nde yer alan kiliselerden bahsetmeden önce bölge hakkında küçük bilgiler vermekte fayda var.

Göreme Örenyeri Nevşehir’e 13 km, Göreme’ye 2 km, Ortahisar ve Çavuşin’e 3 km uzaklıkta bulunuyor. Göreme Açık Hava Müzesi’ne Ürgüp üzerinden gitmeyi düşünüyorsanız da 6 km’lik bir mesafeyi katetmeniz gerekiyor.

Göreme Açık Hava Müzesi giriş ücreti ise 2022’de 100 TL olarak açıklandı.

Açılış/Kapanış Saatleri

Açılış Saati: 08:00

Kapanış Saati: 17:00

Gişe Kapanış Saati: 16:15

Adres: Gaferli Mah. Müze Cad. Göreme Açıkhava Müzesi Bilet Gişesi Göreme/NEVŞEHİR

Aziz Basil Şapeli

Göreme Açık Hava Müzesi’nin girişinde bulunan Aziz Basil Şapeli, 11. yüzyılda yapıldı. Kilisenin Narteks kısmında dönemin önemli kişilerin mezarları bulunuyor. Nefi dikdörtgen şeklinde ve beşik tonozlu olan şapelin 3 apsisi var. Ana apsiste Hazreti İsa, Çocuk İsa ve Meryem, kuzeydeki duvarda at üstündeki Aziz Theodore, güneydeki duvarda ise ejderle savaşan atlı Aziz George, Aziz Demetrius ve azizelerin tasvirleri bulunuyor.

Elmalı Kilise

Göreme Açık Hava Müzesi’nde yer alan en nadide eser belki de Elmalı Kilise. Haç planlı, üç apsisli, dört sütunlu ve 9 kubbeli olarak inşa edilen kiliseyi özel kılan ise ince ince işlenmiş süslemeleri. Kilise tünellerle çevrilmiş durumda. Hem güneyden hem de kuzeyden tüneller bulunsa da asıl girişler güney tarafından kabul ediliyor.

Tokalı Kilise

Tokalı Kilise, bölgede bilinen en eski ve en büyük kaya kilisesi. 4 ayrı mekandan oluşan kilisenin bölümleri ise Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski Kilise’nin altındaki kilise, Yeni Kilise’nin kuzeyindeki Yan Şapeli.

1990’lı yıllardan Elmalı Kilise restore edildi ve boyamaları aslına uygun olarak tekrar boyandı, rengi kaybolan fresklere ise dokunulmadı.

Elmalı Kilise ismini ana apsis önündeki kubbede bulunan bir tasvirden almış. Diğer tasvirlerde ise hem hristiyanların hem de Yahudilerin ritüelleri yer alıyor. İncil ve Tevrat sahneleri gerçekten görülmeye değer. Kilisedeki ilk süslemeler direkt duvara resmedilmiş ve kırmızı boyayla işlenmiş geometrik şekillerle, haçlardan oluşuyor.

Azize Barbara Şapeli (Elmalı Kaya Kilisesi)

Elmalı Kilise’nin hemen arkasında yer alan Azize Barbara Şapeli 11. yüzyılda yapıldı. Babası tarafından hristiyan olduğu için öldürülen Mısırlı Barbara’ya adanmıştır. Şapelin duvarındaki süslemeler de oldukça ilginç. Kırmızı aşı boyasından geometrik desenlerle, mitolojik hayvan tasvirleriyle bezenmiş. Duvarda dua olduğu iddia edilen bir kitabe de bulunuyor. Merkezi kubbede ise kocaman bir Hazreti İsa portresi var.

Yılanlı Kilise

Yılanlı Kilise ününü Mısır’da keşiş olarak dolaşan Aziz Onuphrus’un fresklerdeki uzun sakalıyla tasvir edilmesinden alırken, adını da Aziz George ile savaşan yeşil ejderhanın yılana benzetildiği tasvirden almış.

Karanlık Kilise

Adından da anlayacağınız üzere bu kilise kapkaranlık, sadece küçük bir pencereden ışık alıyor. Tabii bu karanlığın getirdiği bir avantajdan da söz etmek gerekiyor. Duvarlardaki boyalamaların, tasvirlerin tahrip olmadan günümüze kadar gelmesini sağlamış.

Bu kiliseyi diğerlerinden ayıran bir özelliği de bulunuyor. Çevredeki kiliselerde yer alan Hazreti İsa figürleri genellikle orta yaşta resmedilmişken genç figürü, bölgede sadece bu kilisededir.

Hatırlatmakta yarar var; Bu estetik kiliseye girmek için Göreme Açık Hava Müzesi giriş bileti almak yetmiyor, ayrıca bir bilet ücreti daha ödemek zorundasınız. Ve Müzekart bu kilisenin girişinde geçmiyor.

Çarıklı Kilise

Çarıklı Kilise’nin tarihi 12. yüzyıl sonu, 13. yüzyılda başlıyor. Bu kilise, Karanlık Kilise’yle aynı kaya kütlesinde yer alıyor. Elmalı ve Karanlık Kilise’yle benzerlikler göstermesine rağmen, Hz. İsa’nın çarmıha gerilişini ve çarmıhtan alınışını tasvir eden sahneler farklılıklar gösteriyor. Kilisede bulunan frekslerde her figürün uzun ve büyük resmedilmesi de kiliseyi kendine has kılan özelliklerden.