CNN, 2022 yılının en heyecan verici sanat ve arkeolojik keşiflerini açıkladı. Arkeologlar tarafından dünyanın dört bir yanında gün yüzüne çıkarılan tarihe gömülmüş eserler, adeta geçmişe birer ışık tutuyor. Bunlar arasında bir tablonun arkasına saklanmış Van Gogh otoportresi, geniş bir Roma kasabası ve Kleopatra’nın kayıp mezarı olduğu düşünülen gizli bir tünel bulunuyor.
Türkiye’den ise Şanlıurfa’da bir evin altında keşfedilen Demir Çağı’na ait bir yeraltı kompleksi, CNN’nin 2022 olağanüstü keşifleri listesine girdi. Haberde;
“Yağmacıların Türkiye’nin güneydoğusundaki bir evin yaklaşık 30 metre altındaki gizli odaya girmesinden ve daha sonra yakalanmalarından yaklaşık beş yıl sonra arkeologlar, Demir Çağı dönemine ait kompleksin önemli kültürel alışverişleri gösteren eski sanat eserleri içerdiğini keşfettiler. Mayıs ayında ekip bulgularını paylaştı ve MÖ 9. yüzyıldan kalma bir kaya duvara oyulmuş, bir tanrılar alayını gösteren bitmemiş bir sanat eserini detaylandırdı. Yeni Asur İmparatorluğu’nun Mezopotamya’da başlayan ve dışarıya doğru yayılan hükümdarlığı sırasında Mrade, araştırmaya göre bu illüstrasyon fetih yerine kültürlerin kaynaşmasını gösteriyor.” ifadelerine yer verildi.
Listede yer alan diğer arkeolojik keşifler ise şöyle:
Mısır’da öğrencilerin 2000 yıllık eski ceza yöntemi
Mısır’da bu yılın başlarında yapılan arkeolojik keşifte ön ve arka yüzlerinde aynı sembollerin yazılı olduğu yüzlerce tablet ve “ostraka” olarak bilinen çömlek parçaları bulundu. Söz konusu parçaların okulda ceza olarak öğrenciler tarafından yazılan satırlar olduğu, eski Mısır gençliğinin 2000 yıl önce satır yazmakla disipline edildiği belgelendi.
Kazıyı yürüten Almanya’nın Tübingen Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre bu karalamalar, “yaramaz öğrencilere” satır yazdırıldığının kanıtı. Parçalar ayrıca makbuzlar, okul metinleri, ticaret bilgileri ve isim listelerini de içeriyor.
Kleopatra’nın uzun süredir kayıp olan mezarına dair ipucu
Mısır’ın İskenderiye şehrinde yer alan Taposiris Magna Tapınağı’nda, Arkeolog Kathleen Martinez başkanlığındaki Mısırlı ve Santo Domingo Üniversitesi arkeologları tarafından yürütülen kazılarda Kleopatra’nın kayıp mezarına giden yer altı tüneli bulundu.
Keşif sayesinde Kleopatra’ya ait mezarın ortaya çıkarılmasına ilişkin açıklama yapan Martinez, “Mezarı ortaya çıkarırsak 21. yüzyılın en önemli keşfi olacak” dedi. Öte yandan, yürütülen arkeolojik kazılarda seramik kaplara, kaymaktaşından yapılma Helenistik döneme ait iki kafa heykeline ulaşıldığı aktarıldı.
Van Gogh otoportresi
İskoçya Ulusal Galerisi uzmanları, bir sergiden önce X-ray taramasından geçirdikleri bir Van Gogh eserinde Hollandalı ünlü ressam Vincent Van Gogh’a ait daha önceden bilinmeyen bir otoportre tespit etti.
“Köylü Kadın Başı” olarak bilinen eserin arkasında yer alan otoportre, karton ve yapıştırıcı katmanları arasında gizlenmiş. Keşfin yapıldığı İskoçya Ulusal Galerileri’ne göre Van Gogh’un paradan tasarruf etmek için tuvalleri yeniden kullandığı biliniyordu.
Otoportrenin tablodan güvenli bir şekilde ayrılıp ayrılmayacağı, konservatörlerin çalışmayı incelemeye devam etmesiyle görülecek.
Şansla bulunan romantik bir metal
İngiltere kırsalında hurda metal bulmak amacıyla metal detektörü ile arama yapan David Board, pırlanta taşlı altın bir Ortaçağ alyansı buldu. Board, çamurun içerisindeki plastik bir poşete konulmuş altın yüzüğü görünce değerinden habersiz hemen yanına aldı. Daha sonra yapılan incelemelerde yüzüğün ne kadar önemli olduğunu öğrendi.
Yüzüğün zengin bir toprak sahibinin karısına ait ve değerinin yaklaşık 840 bin TL (38 bin sterlin) civarı olduğunu öğrenen adam büyük şaşkınlık yaşadı.
Olağanüstü “sihirli” ayna
Cincinnati Sanat Müzesi küratörleri, 1603 ila 1867 yıllarına ait olan bir aynaya ışık tuttuklarında “Ebedi Yaşamın Budası” olarak bilinen Amitabha’nın yansımasını keşfetti. Müzenin Doğu Asya koleksiyonunda görevli olan Hou-mei Sung, Japonya veya Çin’den gelen sihirli aynalar arşivini karıştırırken aynanın yüzeyinde görüntüler ortaya çıkardı. Odaklanmış ışıklarla yapılan deneylerden sonra adı Çince olarak sırtında yazılı olan Amitabha’nın net bir görüntüsü ortaya çıktı.
Sung, çapı 23 santimetreden daha küçük olan ve parlak kırmızı bir ipi olan aynanın, Japonya’nın Edo döneminde (1603-1867) yapılmış aynalara benzediğini fark etti.
Angola madenlerinde bulunan devasa pembe elmas
Orta Afrika ülkesi Angola’da son 300 yılın türünün en büyüğü olduğu tahmin edilen saf pembe bir elmas bulundu. Maden şirketi Lucapa Diamond Co., 170 karatlık nadir rastlanılan devasa elmasa Lulo Gülü adını verdi.
Lucapa Genel Müdürü Stephen Wetherall, “Lulo madeni, olağanüstü bir alüvyon kaynağı ve bize gerçekten bir hediye. Yeniden tarihi bir keşif yaptığımız için çok gururluyuz” ifadelerini kullanırken 11,15 karatlık pembe elmas, Ekim ayında yaklaşık 60 milyon dolara satıldı.
Gazze’de bulunan Bizans mozaiği
Filistinli çiftçi Salman al-Nabahin ve oğlu, Gazze Şeridi’ndeki arazisine zeytin ağacı dikmeye çalışırken süslü bir Bizans zemin mozaiği keşfetti. Uzmanlar keşfedilen alanı Gazze’de şimdiye kadar bulunan en büyük arkeolojik hazinelerden biri olarak nitelendiriyor.
Nabahin, bulduğu mozaiğin Bizans dönemine ait olduğunu internette araştırdıktan sonra öğrendiğini ifade ederken “Onu bir hazine olarak görüyorum, bir hazineden daha değerli. Bu bir Filistin mirası” dedi.
Sanxingdui hazineleri
Arkeologlar, Çin’in güneybatısındaki Sichuan eyaletindeki ünlü Sanxingdui harabelerinde bronz, altın ve yeşim eşyalardan oluşan bir hazine ortaya çıkardı. Bulunan 3 bin 155 nesne arasında kaplumbağa kabuğu şeklinde bir kutu ve kurban sunağı yer alıyor.
İngiltere’de bulunan Roma kasabası
İngiltere’de yüksek hızlı tren projesinin yürütüldüğü Northamptonshire yakınlarında Roma ticaret yerleşiminin kalıntıları gün yüzüne çıkarıldı. Ocak ayında yapılan keşifte bir yol ve 30’dan fazla yuvarlak evin yanı sıra atölyeler, fırınlar, kuyular, mücevherler, kozmetikler, çömlekler ve 300’den fazla Roma sikkeleri bulunuyor.
Toskana’da 2 bin 300 yıllık keşif
Arkeologlar, İtalya’nın Toskana bölgesinin dağ köyünde çok iyi korunmuş 24 bronz heykeli gün yüzüne çıkardı. Roma dönemine ait olan heykeller, Hygiei, Apollon gibi mitolojik tanrıları tasvir ederken 2 bin 300 yıllık oldukları düşünülüyor.
Vermeer’in Flütlü Kız’ı sahte
Araştırmacılar, Hollandalı usta Johannes Vermeer’in birkaç önemli tablosu üzerinde kapsamlı bir çalışma yaptıklarında” Flütlü Kız ” tablosunun aslında yanlış atfedildiğini veya sahte olduğunu buldular. Derecesi düşürülen resmin muhtemelen stüdyoda çalışan bir asistan, çırak veya kızı Maria tarafından yapıldığı tahmin ediliyor.
Yunanistan’da 2 bin 200 yıllık genç Herkül heykeli bulundu
Yunanistan’ın Kuzey kıyılarındaki Philippi Antik Kenti’nde M. S. 2. yüzyıla tarihlenen insan boyundan daha büyük bir genç Herkül heykeli bulundu. Birmingham Üniversitesi’nde Bizans arkeolojisi öğretim üyesi Archie Dunn’a göre klasik heykel, “olağanüstü derecede ilginç” ve sıra dışı bir buluntuydu. Bir çeşmenin dekoratif bir parçası olduğu tahmin edilen heykelin, özellikle “pagan kökenleri” ile o dönem için ender bulunan bir süs olabileceğini açıkladı.
Philippi’deki keşif, Hıristiyanlık öncesi heykellerin önemli Bizans imparatorluğu şehirlerindeki kamusal alanları süslemek için kullanıldığını doğrulamaktadır.
Anglo-Sakson mezarlığında tarihi buluntu
İngiltere’nin merkezindeki bir inşaat projesi kapsamında, erken dönem Anglo-Sakson mezarlığında altın ve yarı değerli taşlarla süslenmiş bin 300 yıllık kolye bulundu.
Kolye, tümü çapraz motifle süslenmiş karmaşık bir dikdörtgen pandantifin etrafına yerleştirilmiş dört altın lal taşı, beş cam pandantif, sekiz Roma altın sikkesi ve 12 boncuk dahil olmak üzere 30 taş ve boncuk içeriyor.
IŞİD’in yıktığı antik kentte Asur oymaları keşfedildi
Irak’ta arkeologlar, IŞİD’in “putperestliğin sembolü” diyerek yıktığı antik kentte “Tanrı Kapısı” üzerine işlenmiş 2 bin 700 yıllık Asur oymaları keşfetti.
Araştırmalar sırasında M.Ö. 700 yıllarında Ninova’da hüküm süren ve kapıyı yaptıran Kral Sennacherib’in bir zamanlar sarayının bir parçası olan Asur askerlerini, palmiye ağaçlarını, narları ve incirleri tasvir eden yedi mermer levha ortaya çıkarıldı.
