Antik Çağ’ın önemli filozoflarından Aristo’nun izlerini taşıyan Assos Antik Kenti, Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale köyünde tarih kokan surları ve kalıntılarıyla ziyaretçilerini geçmişe götürüyor. Aristo’nun 3 yıl süresince yaşayıp felsefe okulu kurduğu düşünülen Assos, tarihi boyunca Lidya, Pers, Pergamon ve Roma hakimiyeti altında varlığını sürdürmüş, Orta Çağ’da ise terkedilmiştir.
Assos’un zengin tarihine dair aydınlatıcı bilgiler, Amerikan Arkeoloji Enstitüsü tarafından 1880-1883 yıllarında gerçekleştirilen kazılar sırasında ortaya çıkmıştır. Amerikalı mimar Francis Henry Bacon tarafından keşfedilen Assos, bu dönemde bölgedeki tek büyük limana sahip olması sebebiyle gemi ticareti sayesinde zenginleşmiştir.
Felsefe tarihi açısından da önem taşıyan Assos, Aziz Pavlus’un ziyaret ettiği ve Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilen bir yerdir. Ancak, günümüzde Assos’un sadece tarihi dokusu değil, aynı zamanda kazılarda gün yüzüne çıkan eski yaşam detaylarıyla da dikkat çekmektedir.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Nurettin Arslan liderliğindeki kazı heyeti, Assos'un "bothros" adı verilen çöplüğünde gerçekleştirdikleri kazılarla antik dönemin gizemlerini gün ışığına çıkarmaya devam ediyor. Bu çöplük, Roma dönemine ait bir çeşme yapısının yanındaki boşluğu içermektedir. Arslan, bu alanda yapılan kazıların antik dönemdeki çöp atma pratiklerini günümüze taşıdığını belirtiyor.
Kazılar sırasında çöplükten çıkan eserler arasında kırmızı astarlı kaplar, terra sigillata seramikler, domuz ve büyükbaş hayvanlara ait kemikler öne çıkıyor. Bu malzemeler, antik Assos’ta günlük yaşamın yanı sıra beslenme alışkanlıkları, kullanılan araç-gereçler ve hatta yazma araçları gibi detaylara ulaşma fırsatı sunuyor.
Çöplükte bulunan balık kemiklerinden yapılmış aletler, ilgi çekici bir keşif olarak öne çıkıyor. Prof. Dr. Arslan, bu aletlerin antik dönemde yazı yazmak veya merhemleri karıştırmak için kullanılan küçük kaşıklar olduğunu açıklıyor. Üstelik, bu kaşıkların balıkların sırtındaki yüzgeç kemiklerinden üretildiği ortaya çıkıyor. Bu detay, antik Assos’ta kullanılan araçların hammaddesine dair önemli bilgiler sunarak arkeolojik çalışmalara yeni bir perspektif ekliyor.
