UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün Safranbolu ilçesiyle ünlü olan safran, dünyanın en değerli baharatlarından biri olarak biliniyor. Bu nadir bitki, 1 kilogram ürün elde etmek için tam 510 bin lif gerektiriyor.
Ağustos ayında ekimi gerçekleştirilen safran, Ekim-Kasım aylarında 15-30 santimetre uzunluğa ulaştığında hasat ediliyor. Safran, boyama, yemek pişirme, kozmetik ürünler, ilaçlar ve gıda sektörü gibi birçok alanda kullanıldığı gibi, sağlık açısından da bir dizi fayda sağlıyor. Bu faydalar arasında hücre yenilenmesi, hafıza güçlendirme, solunum yolu hastalıklarıyla mücadele ve sindirim sistemini güçlendirme gibi etkiler bulunuyor.
Safranbolu, binlerce yıllık bir geçmişe sahip olup, tarih boyunca ticaretin merkezi olmuştur. Safran, “milli bitki” unvanını alırken, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından coğrafi işareti tescillenmiştir. Safranın yüksek fiyatı, nadir bulunmasından ve toplama işleminin zorluğundan kaynaklanmaktadır. Örneğin, 1 gram safranın fiyatı 250 liradır ve 1 kilogram ürün elde etmek için 510 bin lifin toplanması gerekmektedir.
Safran üreticisi İsmail Yılmaz, safran soğanlarının en uygun zamanının Ağustos ayı olduğunu belirtiyor ve bir dönüme yaklaşık 200 kilogram safran soğanı dikildiğini söylüyor. Ancak, safranın verimi düşük olduğu için, ilk yıl 8 dönüm alandan, ikinci yıl 4 dönüm alandan ve üçüncü yıl 1 dönüm alandan 1 kilogram safran elde edilebiliyor.
Safranın sağlık açısından birçok faydası olduğunu belirten Yılmaz, safranın sakinleştirici, uykusuzluğa iyi gelen, metabolizmayı hızlandıran ve vücut direncini artıran özelliklere sahip olduğunu vurguluyor. Ayrıca, kanser ve Alzheimer gibi hastalıkların tedavisinde kullanıldığını da ekliyor. Yılmaz’a göre, Safranbolu safranı diğer safranlardan daha değerli çünkü içindeki etken maddelerin yoğunluğu daha yüksek.
