Milyonlarca yıl önce İç Anadolu’da bir okyanusun var olduğuna dair kanıtlar bulundu.
Korumaz ve Hınzır Dağları’nda yapılan yeni bir çalışmada, bilim dünyasında uzun süredir tartışılan İç Toros Okyanusu’na dair önemli bulgular ortaya çıktı. Türkiye’nin batısındaki Tavşanlı ve Afyon Zonlarında varlığı bilinen okyanus kalıntılarının Korumaz ve Hınzır Dağları’nda da olduğu tespit edildi.
Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ömer Faruk Çelik, Dr. Öğretim Üyesi Mutlu Özkan ve bağımsız araştırmacı Dr. Rahmi Melih Çörtük’ün de aralarında bulunduğu bilim insanları, Korumaz ve Hınzır Dağları’ndan elde edilen kayaçları inceleyerek, İç Toros Okyanusu’nun, İç Anadolu’ya kadar uzandığını ortaya çıkardı.
Kayseri’nin doğusunda okyanus kalıntıları
“New Evidence for the Presence of the Inner Tauride Ocean: Lithological, Geochronological and P-T Correlations with the Tavşanlı and Afyon Zones of Central Anatolia (Türkiye)” isimli çalışmaya göre, Türkiye’nin bozkırları milyonlarca yıl önce masmavi bir okyanusun derinliklerindeydi. Kütahya-Eskişehir bölgesindeki Tavşanlı ve Afyon Zonlarının, İç Toros Okyanusu’nun da kalıntılarını barındıran önemli jeolojik kanıtlar barındırdığı biliniyordu. Araştırmacılar özellikle mavişist ya da gökşist adı verilen kayaçların, sadece okyanusal alanlarda bulunabildiğini, bu kayaçların ise Tavşanlı ve Afyon Zonların da yaygın olarak bulunduğunu belirtti. Kayseri’nin kuzeydoğusunda yer alan Korumaz ve Hınzır Dağları’nda yapılan çalışımlarda da bu kayaçlardan tespit edildi.
Çalışmada İç Toros Okyanusu’nun varlığını belirlemek için jeolojik saha kanıtlarından jeokimyasal ve jeokronolojik veriler elde edildi. Dağlardan alınan kayalar çeşitli işlemlerden geçirilerek yaşları ve dönüşümleri incelendi. Yapılan testler sonucunda bölgede bulunan kayaçların 100 milyon yıl önce oluştuğu ve 60-70 milyon yıl önce başkalaşıma uğradığı tespit edildi.
Bilim dünyası ikiye bölündü
Araştırmacılar, İç Toros Okyanusu’nun varlığı konusunda iki farklı görüşün bulunduğunu belirtti. Bir grup, okyanusun Tavşanlı ve Afyon zonlarından gelen dalma-batma zonu birimlerinin güneydoğuda Bolkar Dağları’na, doğuda Korumaz ve Hınzır dağlarına doğru uzandığını savunurken, diğer grup bu kalıntıların İzmir-Ankara-Erzincan Okyanusu’ndan türediğini ileri sürüyordu.
İlk grupta yer alan Prof. Dr. Çelik ve ekibi, İç Toros Okyanusu’nun Anadolu’nun iç kesimlerindeki varlığına dair yeni kanıtlar buldu. Bu alanda yapılan önceki çalışmalarda bu kayaların rapor edildiği ancak dönemin teknolojisi ve kullanılan yöntemlerle bu kayaların yaşları ve oluşum yapılarının açıklanamadığı aktarıldı. Bu kayaların yaşlarını ve oluşum koşularını ortaya koyarak sınırlandırma getirildi. Çalışmada İç Toros Okyanusu’nun 250 milyon yıl önce açık olduğunu ve yaklaşık 100 milyon yıl önce kapanmaya başladığını gösteren jeolojik verilere yer verildi.
