Kocaeli Hereke’de Sultan Abdülmecid tarafından saraya bağlanan Hereke halısı, metrekaresinde 1 milyon düğüm olması ve göz kamaştıran desenleriyle asırlardır mekanlara değer katıyor.
Kocaeli’nin Körfez ilçesine bağlı Hereke bölgesinde Sultan Abdülmecid tarafından kurulan “Hereke Fabrika-i Hümayunu” fabrikasında sarayda kullanılmak üzere Hereke halısı dokunmaya başlandı.
1843 yılında iki kardeş tarafından atölye şeklinde açılan fabrika, 1845 yılında Osmanlı Devleti’nin sanayi atılımları sonrasında saraya bağlandı. İlk olarak sarayların perdelik ve döşemelik talebini karşılayan fabrika, sonrasında halı da dokumaya başladı.
Fabrikanın ürettiği ürünler kuruluşundan yıllar sonra Avrupa’nın dikkatini çekerek prestijli bir marka halini aldı.
Kullanılan ipek ve yün birinci sınıf
Hereke halısını farklı kılan özelliklerin başında; çift düğüm tekniği kullanılması, ince ve kalın çift atkı tekniği ile örülüyor olması ve kesiminin el makası ile yapılıyor olması yer alıyor. Ayrıca Hereke halıların en büyük özelliği tamamen el işçiliğiyle üretiliyor olması. Yapımı yıllar süren Hereke halı, dünyanın en ince ama en sağlam halısı olarak bilinir. Ayrıca Hereke halılarda kullanılan ipek ve yün birinci sınıftır.
En küçük halı bile 6 ayda dokunuyor
Hereke halının üretimi 1 ya da 2 ayda bitmiyor. En küçük halının üretimi 6 ay sürebiliyor, bazen bu süre 5-6 yılı bulabiliyor. Hereke halılar için ürün boyutuna göre dokumacı çalışıyor. Boyut arttıkça dokumacı sayısı da artıyor. 6 metre karelik bir halıyı 2 dokumacı dokurken, 20 metrekarelik bir halıyı 5 dokumacı dokuyabiliyor.
İlk olarak Abdülmecid zamanında sarayda kullanıldı
İlk olarak 1843’te dönemin padişahı Sultan Abdülmecit tarafından kurulan Hereke Fabrika-i Hümayun’unda üretilmeye başlanan Hereke halılar, sarayların dekorasyonu için kullanıldı. Günümüzde Dolmabahçe, Yıldız, Beylerbeyi gibi saraylardaki halılar ve döşemelik kumaşlar da Hereke’de dokunan halılar arasında.
Şimdiye kadar dokunan en devasa Hereke halısı, Sultan II. Abdülhamit döneminde Yıldız Şale Köşkü Muayede Salonu için yaptırılan 468 metrekare boyutunda, 3 ton ağırlığındaki halıydı.
180 yıldır faaliyetini sürdüren, şu anki ismiyle Hereke İpekli Dokuma ve Halı Fabrikası’nda hala milli saraylara halı dokumaya devam ediyor.
