Sivas’ın Suşehri ve Erzurum’un İspir ilçesi arasında coğrafi işaret tescilli kuru fasulye dolayısıyla rekabet yaşanıyor.
İspir kuru fasulyesi 31 Ocak 2011’de, Suşehri kuru fasulyesi ise 10 Haziran 2022’de Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillendi.
Suşehri’nde Kösedağ’ın kaynak sularıyla 1600 rakım ve üzerinde yetiştirilen kuru fasulye, İstanbul, Ankara ve Samsun başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanından talep görüyor.
İlçede Çataloluk başta olmak üzere Aşağıakören ve Yukarıakören köylerinde yetiştirilen fasulye, lezzeti, uzun süre saklanabilmesi ve pişirme süresinin kısalığıyla öne çıkıyor.
İspir kuru fasulyesi ise ilçenin 60 mahallesinde yetişiyor. Erken pişimi ve pişince de kabuk atmasıyla öne çıkan fasulye, kolay sindirimi ve lezzetiyle tercih ediliyor.
Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanına satılan İspir kuru fasulyesi, gurbetçiler aracılığıyla da Avrupa’ya götürülüyor.
“İspirliler, bizim fasulyemizi satarlar”
Suşehri Ziraat Odası Başkanı Yakup Özata, en güzeli fasulyenin Çataloluk bölgesinde yetiştiğini belirtti.
Fasulyenin mayısta ekildiğini ve eylülde hasadına başlandığını anlatan Özata, hasada kadar 3-4 kez çapalandığını, 7-8 defa da sulandığını söyledi.
Özata, ilçede yetiştirilen fasulyenin marka haline geldiğini dile getirerek, “Fasulyemiz, yaklaşık 2 yıl dayanır. Buranın fasulyesi 20 dakikada pişer. Çok lezzetli olur, yedikçe yemek istersiniz, şişkinlik yapmaz.” dedi.
Suşehri kuru fasulyesinin bu yaz coğrafi işaretle tescillendiğini hatırlatan Özata, bundan sonra daha çok üretim yapmak için çaba harcayacaklarını vurguladı.
Özata, İspir fasulyesi ile rekabet halinde olduklarına değinerek, şunları kaydetti: “İspir fasulyesini biz beğenmeyiz, bunu da en iyi Karadeniz bilir. Karadeniz tarafına çok ürün veririz. İspirliler, ‘Suşehri fasulyesi’ diye bizim fasulyemizi satarlar, bu bir gerçek, bunu bizzat gördüm. Pazarda İspir fasulyesine ‘Suşehri fasulyesi’ diye yazmışlar. Yani kendi fasulyesine bizim adımızı veriyorlar. Bizimkiler şeker fasulye. İspir fasulyesi de aynı ebatta. Kendi fasulyemizi bir görüşte anlıyorum. Fasulyemiz küçük olur, çabuk pişer, şişer, onların öyle değil serttir, geç pişer.”
Çataloluk köyünde yaşayan ve 6 dönüm araziye Suşehri fasulyesi eken çiftçi Mustafa Keskin ise “Fasulyeyi Türkiye geneline hemen hemen her yere gönderiyoruz. Özellikle Samsun, İstanbul, Ankara’dan müşterilerimiz var, çok da memnunlar. Alan ve çevresine ikram eden tekrar bir daha istiyor. İspir fasulyesiyle lezzet olarak çok büyük fark var. Boyları hemen hemen birbirine yakın. Pişme olarak bizimki biraz daha erken pişer. Lezzetlidir, bizim kuru fasulyenin içine et koymaya gerek yok. Zaten tarladan çıkmadan siparişlerimizi alıyoruz, taleplere zor yetişiyoruz.” ifadelerini kullandı.
Çiftçi Ahmet Keskin de bu yıl 2 dönüm araziye fasulye ektiğini ve 500 kilogram ürün aldığını dile getirerek, “Bizim fasulyemiz daha güzel pişiyor. Fasulyenin siparişlerini tarladan çıkarmadan istiyorlar.” dedi.
“İspir denildiği zaman fasulye akla gelir”
İspir Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Süphan Şahin Feyizoğlu ise ünlü İspir fasulyesini hem tanıtmak hem de pazar payını artırmak için çalıştaylar düzenlediklerini, bakliyat eleme ve paketleme fabrikası kurduklarını söyledi.
Coğrafi işaret öncesi yaklaşık 40 ton fasulye üretildiğini ifade eden Feyizoğlu, “Coğrafi işaret ve tanıtımlardan sonra üretimimiz yaklaşık 200 tona kadar yükseldi ve talep de fazlalaştı. Artık fasulyemiz, özellikle gurbetçiler yoluyla Avrupa’dan da isteniyor.” dedi.
Feyizoğlu, iç piyasa ve yurt dışından talep artınca vatandaşların da üretimde istekli hale geldiğini vurguladı.
Üretimin ilçe ekonomisine önemli katkı sağladığını ifade eden Feyizoğlu, şöyle devam etti: “İlçe ekonomimize yüzde 20-30 bir katkı sağlanıyor. Dışarıda yaşayan İspirliler de ekilmeyen arazilerini ekmeye başladılar. Nereden baksan 60 mahallemizde bu fasulye yetişiyor. Yüksek kesim ve suyu soğuk olan kesimlerde çok güzel de fasulyemiz oluyor. İspir’in yarısı, bu işten katma değer olarak kendisine gelir sağlıyor.”
“İspir fasulyesinin protein değeri çoktur.” diyen Feyizoğlu, “İspir” denildiği zaman “İspir fasulyesi”nin akla geldiğini, bunda da hem fasulyenin lezzetinin hem de tanıtımların büyük katkısının olduğunu belirtti.
Feyizoğlu, Türkiye’nin her yerine satışı yapılan fasulyenin, daha çok Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinden talep gördüğünü kaydetti.
Esnaf Mustafa Güven de İspir fasulyesinin çok ünlü olduğunu belirterek, “Bu, dağ fasulyesidir ve çok lezzetlidir. Eşi ve benzeri de yoktur.” dedi.
